GMWW Great Movies We Watched
Time Travel Paradox
ඔන්න ටික කාලෙකට පස්සෙ මම කට්ටිය සෑහෙන කතාබහ වෙන, ගොඩක් අයට පැටලිලා තියෙන පැත්තක් ගැන පොඩ්ඩක් කතාකරන්න හිතුවා. ඒ තමයි Time Travel කියන්නෙ මොනවගේ දෙයක්ද කියන එක. වර්තමානය වෙද්දි වැඩි වැඩියෙන් සිනමා තිරය ආක්‍රමණය කරන Sci fi සිනමාපට රාශියකම දකින්න ලැබෙන අනිවාර්‍ය අංගයක් තමයි Time Travel කියන්නෙ. හැබැයි එක් එක් කතාවල මේක යොදාගන්න ආකාරය, concepts එකිනෙකට වෙනස්. ඇතැම් අවස්ථාවල බහුලව ඇතිවෙන්න පුලුවන් Plot holes නැතිකරගන්න ( මේ Plot holes ඇතිවෙන්න පුලුවන් Time travel Paradox නිසයි ) Time Travel concept එක ඕනවට වඩා සංකීර්ණ නොකර සරල මට්ටමකට පත්කරගැනීමත් සිදුවෙනවා. ඉතින් මේ Time Travel සහ ඒ ආශ්‍රිතව ඇතිවෙන්න පුලුවන් Paradox කියන්නෙ මොහොම පරිස්සමින් කතාකරන්න ඕන Topic එකක්. ඒ නිසා මම මේ article එකෙන් මොකක්ද මේ Time Travel කියන්නෙ, දැනට පවතින විද්‍යා දැනුම අනුව ප්‍රායෝගිකත්වයට හැකිතරම් ආසන්න මට්ටමකින් Time Travel කරන්න පුලුවන් ආකාර මොනවද සහ කාලතරණය හේතුවෙන් ඇතිවෙන්න පුලුවන් ගැටලුකාරී අවස්ථා වෙන Paradox මොනවාද කියලත් කතාකරන්න බලාපොරොත්තු වෙනවා. එහෙනම් අපි බලමු කාලතරණය කියන්නෙ මොනවගේ පුදුමාකාර අත්දැකීමක්ද කියලා..
මුලින්ම අදහසක් අරගෙන ඉමු මොකක්ද මේ කාලතරණය කියන්නෙ කියලා. කාලතරණය කියන වචනයෙන්ම අදහස් වෙනවනෙ ඒ කියන්නෙ කාලය හරහා ගමන් කිරීම. හැබැයි අපි දැනටත් කාලයත් එක්ක ගමන් කරනවා. නමුත් මේ කාලතරණයෙන් කියන්නෙ කාලය කියන රාමුවේ ඉදිරියට හෝ පිටුපසට අපිට කැමති තැනකට ගමන් කර හැකිවීම. අපි නිකන් කාලය දිග පටියක් විදියට හිතුවොත් අපිට ඒකේ එක තැනක ඉදන් ක්ශණිකව තවත් තැනකට ගමන් කිරීම තමයි කාලතරණය කියන්නෙ. අපිට මේ පටිය හඳුන්වන්න පුලුවන් Time line එක කියලා. ඉතින් මේ විදියට කාල රේඛාවෙ එක්තැනක ඉදලා තවත් තැනකට ප්‍රවේශ වෙන්න පුලුවන් තාක්ෂණයක් ගැන සෛද්ධාන්තිකව අනුමාන කරලා තිබුනට තාම ප්‍රායෝගිකව සොයාගෙන නොතිබුනත් විද්‍යා ප්‍රබන්ධවල මේ වෙනුවෙන් Time Machine කියන විවිධාකාර තාක්ෂණයන්ගෙන් හැදුනු උපකරණ භාවිතා කරනවා. හැබැයි මේ විද්‍යා ප්‍රබන්ධ බොහෝමයක මේ Time Machines කාලතරණය වෙනුවෙන් යොදාගන්නා තාක්ෂණයන් ගැන සඳහන් වෙන්නෙ හරිම අඩුවෙන්. කියවෙන්නෙම නැති තරම්. මොකද ඉතින් විද්‍යාඥයන්ට පවා දැනට හොයාගෙන තියෙන සෛද්ධාන්තික කරුණු අනුව මේක හරියටම කරන්න පුලුවන් දෙයක්ද කියලා ඔප්පු කරන්න තරම් ප්‍රමාණවත් නෑ. ඉතින් කියන්න තියෙන්නෙ මොන විදියේ තාක්ෂණයකින් හෝ කාලතරණය කල කෙනෙක්ට ලැබෙන බලය නම් අති විශාලයි. මොකද ඒ කෙනෙක්ට පුලුවන් අතීතයේ තමන්ගේ හෝ තමන්ගේ මුතුන් මිත්තෙක් අතින් උන වැරැද්දක් නිවැරදි කරන්න. ඊලඟට අනාගතයේ මොනවගේ වෙයිද කියලා දැනගන්න. අනාගත තාක්ෂණය අතීතයට අරගෙන ගිහින් අතීතයේ මිනිස්සු අතරෙ දෙවියෙක් වගේ ජීවත් වෙන්න. ඔය වගේ එකී මෙකී නොකී විශාල බලයක් කාලතරණය කරන්නෙකුට ලැබෙනවා. හැබැයි ඔන්න ඔතනදි තමයි Time Travel Paradox කියන සංසිද්ධීන් ගැන කරුණු කාරණා එලියට එන්නෙ. මේ Paradox නිසා තමයි කාලතරණය කියන එක අර මං කලින් කිව්වා වගේ සරල ගතියෙන් මිදිලා ටිකක් සංකීර්ණ දෙයක් වෙන්නෙ. ඒකනිසා අපි ඉස්සෙල්ලම කාලතරණය ගැන තියෙන විද්‍යාත්මක පැහැදිලි කිරීම් ගැන ටිකක් සරලව කතාකරලා මේ විවිධාකාර Paradox ගැනත් කතාකරමු..අයින්ස්ටයින් ගේ සාපේක්ෂතාවාදය ඉදිරිපත් වෙන්න පෙරාතුව විද්‍යාඥයන් කාලය ගැන සැලකුවෙ ඒක නියතයක් විදියට. ඒ කියන්නෙ මොනම ආකාරයේ බාහිර බලපෑමකින් වත් කාලයේ ගලායාම වෙනස් කරන්න බැරි නියත දෙයක් විදියට. නමුත් සාපේක්ෂතාවාදය එක්ක මේ කාලය කියන්නෙත් යම් වස්තුවකට සාපේක්ෂ දෙයක් කියන මතය එලියට ආවා. ඒ කියන්නෙ වේගයන් දෙකකින් ගමන් කරන වස්තූන් දෙකකට කාලය ඔවුන්ට සාපේක්ෂව වෙනස් විදියට දැනෙනවා කියන එක. තවත් සරල කලොත් ආලෝකයේ වේගයෙන් අභ්‍යවකාෂයේ ගමන් කරන පුද්ගලයෙක් ට කාලය දැනෙන වේගය පොලව මත සාමාන්‍ය ආකාරයට සිටින මිනිසෙකු ගතකරන කාලයට සාපේක්ෂව අඩු වෙන්න පුලුවන්. ඒ කියන්නෙ ආලෝකයේ වේගයෙන් යම් ගමනක් ගිහින් පැමිණෙන පුද්ගලයෙක් ගේ වයස්ගතවීම එම පුද්ගලයා පිටත් උන දවසෙ ඉදන් නැවත පැමිනි දවස දක්වා පොලවෙ ගතකල මනුස්සයෙක්ගෙ වයස්ගතවීමට වඩා අඩු වෙනවා. ඉතින් මේ සාපේක්ෂතාවදය ඉදිරිපත් කිරීමෙන් පසුව අයින්ස්ටයින් ගේ ගුරුවරයා උන Herman Minkowski විසින් කාලය සහ අවකාශය එකිනෙක හා තදින්ම බැඳී පවතින්නක් බව ප්‍රකාශ කරන ගණිතමය ආකෘතියක් ඉදිරිපත් කරනවා. ඒ අනුව කාලය හා අවකාශයට එකිනෙක නොමැතිව පවතින්න බැරි බව නිගමනය කරනවා. අවකාශය ත්‍රිමාණ පිටියක් වශයෙන් සැලකුවොත් එහි සිව්වෙනි මානය වන දිශාව ලෙස කාලය සැලකිය හැකි බවත් විශ්වයේ සිදුවන සෑම සියලු සංසිද්ධියක්ම මේ කාල අවකාශ එකතුව තුල සිදුවිය යුතු බවත් මෙම නව මතවාදයෙන් කියවෙනවා. ඉතින් මේ විදියට බැලුවොත් සාමාන්‍යයෙන් ඒකාකාරීව පවතින මේ කාලාවකාශයේ සිදුවන නැවීම් වක්‍රවීම් අනුව තමයි කාලතරණය කියන දේ සිදුවෙන්න පුලුවන්. ඒ අනුව ඒ නැවීම් හැකිලීම් සිදුකරන්න පුලුවන් සෛද්ධාන්තික ආකාර වලින් කාලතරණයක් සිදුවෙන්න පුලුවන් බව විද්‍යාඥයන් නිගමනය කරනවා.. මම සෛද්ධාන්තිකව කිව්වෙ තාම මේ කිසිම දෙයක් ප්‍රායෝගිකව සිදුකරන්න නොහැකිවෙලා තියෙන නිසයි. ඉතින් මම කලින් කිව්වා වගේ ආලෝකයේ වේගයෙන් ගමන් කරන්නෙකුට කාලය මන්දගාමීව ගතකර මහපොලවේ සිටින තමන් හා සම වයස් කෙනෙක් ගේ වයස්ගත වීමට වඩා සෑහෙන අඩු වයස්ගතවීමක් සහිතව පැමිණෙන්නට පුලුවන් උනත් වර්තමානයේ තිබෙන තාක්ෂණයෙන් ආලෝකයේ වේගයට සමාන වේගයක් ලබාගැනීම තවමත් කල නොහැකි කාර්‍යයක් නිසා දැනට පවතින වේගවත්ම යානයෙන් අභ්‍යවකාශ සවාරියක් ගොස් පැමිණි කෙනෙකුගේ සහ මෙහි සිටින අයකුගේ වයස් පරතරය ඉතාම නොගැනිය හැකි තරම් සුලු වෙනසක් පමණයි. ඒ නිසා වර්තමාන තාක්ෂණය අනුවනම් මේ ආකාරයට ප්‍රායෝගික මට්ටමේ කාල තරණයක් කියන දේ තාම සිහිනයක් පමණයි..අපි දැන් කාලතරණය වෙද්දි මොකක්ද වෙන්න ඕන කියලා යම් අවබෝධයක් ලබාගනිපු නිසා ඊලඟට කාලතරණය කරන්න හැකියාවක් ඇතැයි සලකන්න පුලුවන් අවස්ථා සහ ක්‍රමවිදි ගැන කතා කරන්න යමු.
Time Dilationමේක මූලිකවම ගුරුත්වාකර්ශණය සහ සාපේක්ශ ප්‍රවේගය මූලික කරගෙන ගොඩනගපු theory එකක්. අපි සාමාන්‍යයෙන් දන්නවනෙ පොලවෙ ගුරුත්වාකර්ශණය කියන දේ තැනින් තැනට වෙනස්. ඒවගේම අපි ප්‍රවේග දෙකකින් යන වස්තු දෙකක් ගත්තොත් ඒ දෙකේ එකිනෙකට සාපේක්ෂ ප්‍රවේගයන් තියෙනවා. ඉතින් මේ theory එකෙන් විස්තර කරන්නෙ මේ ආකාරයට එකිනෙකට සාපේක්ෂ ප්‍රවේග තියෙන වස්තූන් දෙකක හෝ වෙනස් උස මට්ටම් දෙකක වෙනස් ගුරුත්වාකර්ණයක් යටතේ තියලා තිබෙන වස්තූන් දෙකක කාලය ගලායෑම එකිනෙකට වෙනස් කියලයි. අපි මේක නිකන් උදාහරණයකින් කිව්වොත් අපි එකම ජාතියෙ ඔරලෝසු දෙකක් එකක් කරත්තෙක සහ අනික Racing car එකක තියලා එකම වෙලාවෙදි කාල ගණනය ආරම්භ කරලා මේ වස්තූන් දෙක චලනය ආරම්භ කරවනවා. ඉන්පස්සෙ යම් කාලයකට පස්සෙ මේ දෙකේම තියෙන ඔරලෝසු දෙකේ වෙලාවන් බලනවා. මේ Theory එකට අනුව කරත්තෙ තිබුන ඔරලෝසුවේ වෙලාව Racing car එකේ ඔරලෝසුවේ වෙලාවට වඩා වැඩි වියයුතුයි.( අපි නිකමට කියමු 10.10 සහ 10.05 කියලා) ඒ කියන්නෙ Racing car එකේ ඉන්න මනුස්සයා එලියට බැස්සොත් බහින්නෙ විනාඩි පහක අනාගත කාලයකට. මොකද එයා කාර් එක ඇතුලෙ විනාඩි පහක් ගත කලත් ඒක පිටත පරිසරයට අනුව විනාඩි දහයක කාලයක්. ඒ කියන්නෙ මේකෙන් එයා විනාඩි පහක Time Jump එකක් පැනලා තියෙනවා. මේක ඇත්තටම ප්‍රායෝගිකව නම් ඉතා වේගවත් යානයකින් උනත් සිද්ධවෙන්නෙ මිලි තත්පර කිහිපයක වෙනසක් පමණයි. ඒක කොයිතරම් නොගිනිය හැකි දෙයක්ද කියලා තේරෙනවනෙ. ඒකනිසා විනාඩි ගණනක හෝ අනාගතයකට ගමන් කිරීමට අපිට සිතාගත නොහැකි වේගයක් අවශ්‍යයි. මේ හා සමානවම වෙනස් ගුරුත්වාකර්ශණ ක්ශේත්‍ර දෙකකත් මේ සංසිද්ධියම සිදුවෙන්න පුලුවන්. මේකත් සරලව ඉතා උස කුලුණක පාමුල සහ මුදුනේ එකම ජාතියේ ඔරලෝසු දෙකක් එකම වෙලාවෙ කාල ගණනය පටන්ගෙන ඒ දෙක අතරෙ ඉතා කුඩා කාල අන්තර වෙනසක් තිබීම සලකන්න පුලුවන්. අපි නරඹපු Interstellar සිනමාපටයෙදිත් දකින්න ලැබුනෙ මේ Time
Dilation හා බැදුනු කාලතරණයක්. ඒකෙදි Gargantua කලු කුහරයෙන් ඇතිකරපු අතිවිශාල ගුරුත්වාකර්ශණ බලය මගින් කාල අවකාශය වක්‍රවීම් වලට බඳුන් කර කාලය ගලායාම මන්දගාමි කලා. ඒ නිසා එම ගුරුත්වාකර්ශණ ක්ශේත්‍රය තුල සිටිය අය එහි ගතකරන පැයක කාලය තුල ඊට හාත්පසින්ම වෙනස් සාපේක්ෂව ඉතාම අඩු මට්ටමේ ගුරුත්වාකර්ශණ ක්ශේත්‍රයක් පැවති පෘතුවියේ වසර හතක කාලයක් ගත උනා. ඒ නිසා පැය කිහිපයක් Millers Planet එකේ ගත කරපු අය නැවත පැමිණියෙ වසර ගණනාවක් ගත උන යානයකටයි. ඉතින් අර ග්‍රයලෝකෙට ගිය අයට ඒක දැනෙන්නෙ අනාගතයට පැමිණියා වගේ තමයි. ඔන්න ඕකයි Time Dilation එකේ කතන්දරය. කොහොම උනත් මේ වෙද්දි වාර්තාවෙන අන්දමට මේ ක්‍රමයෙන් දැනට විශාලම කාලයක් කාලතරණය කල කෙනා විදියට සැලකෙන්නෙ ISS හි සිටි අභ්‍යවකාශගාමියෙක් උන Sergei Krikalev. ඔහු අන්තර්ජාතික අභ්‍යවකාශ මධ්‍යස්තානය චලනය වෙන තත්පරයට කිලෝමීටර 7.66 (7.66 km/s) ක වේගයෙන් චලනය වෙමින් බොහෝ කාලයක් සිටි නිසා ඔහු නැවත පෘතිවියට පැමිණීමේදි තත්පර 0.02ක අනාගත පෘතිවියකට පැමිනෙන්නට ඇති බව වාර්ථා වෙනවා. ඉතින් හිතාගන්නකො සැලකිය යුතු කාලයක් කාලතරණය කරනවා කියන එක මොනතරම් අසීරු කාරනාවක්ද කියලා..
Cosmic String
මේ 1991 දී J Richard Gott විසින් නිර්මාණය කරන ලද Time Travel Theory එකක්. මේකෙන් කියන්නේ දැනට පවතින විශ්වයට පෙර විශ්වයේ සිට ඉතිරිව පවතින ශක්තියෙන් සැදුනු තන්තු වැනි කොටස් රාශියක් සමස්ථ විශ්වය පුරාවටම පැතිර පවතිනවා කියලයි. මේවල විශාල ස්කන්ධයක් හා දැවැන්ත ගුරුත්වාකර්ෂණයක් පවතින්න පුලුවන් නිසා මේ හා බැඳුනු වස්තූන් වලට ආලෝකයේ වේගය ඉක්මවා ගමන්කොට කාලතරණයක් සිදුකරන්න පුලුවන් බවයි Gott ගේ අදහස. ඉතින් මේ Cosmic String වලට යම් යම් සැලකියයුතු බලපෑම් කිරීමෙන් කාල අවකාශයේ වෙනස්කම් සිදුකර කාලතරණය සැබෑවක් කරගැනීමට හැකි බව මේ Theory එකෙන් කියවෙනවා. හැබැයි මේක ප්‍රායෝගික මිනුම් දඬු ඔස්සේ බැලුවම එක වසරක කාලයක් කාලතරණය කිරීම සඳහා ප්‍රමාණවත් Cosmic Strings වෙනුවෙන් අවශ්‍ය ස්කන්ධය Galaxy එකක් එහෙමත් නැත්නම් සම්පූර්ණ චක්‍රාවාටයක මුලු ස්කන්ධයෙන් භාගයක් පමණ වෙනවා. ඒ අනුව හිතාගන්න පුලුවන් නේද මේ ක්‍රමයෙන් උනත් ප්‍රායෝගිකව කාලතරණයක් සිදුකරන්න ඒ වෙනුවෙන් මොනතරම් ශක්තියක් අවශ්‍ය වෙනවද සහ කෙතරම් අපහසු කාර්‍යයක්ද කියලා.Black Holes
කලු කුහර යොදාගනිමින් කාලතරණය සිදුකල හැකියැයි ප්‍රකාශ කිරීමත් තවත් එක් ජනප්‍රිය Theory එකක්. සාමාන්‍යයෙන් අපි දන්න කියන ආකාරයට කලු කුහරයක් නිර්මාණය වෙන්න නම් අපේ සූර්‍යයා වගේ හතර ගුණයක් වත් ස්කන්ධයක් ඇති තාරකාවක් එහි ආයුකාලයේ අවසානයට ලඟාවීමේදි එහි සියලු ඉන්ධන දහනය අවසන් වූ පසු දැවැන්ත ස්කන්ධය හේතුකොටගෙන අරය තුලට කඩා වැටෙන්න ඕන. එයින් නිර්මානය වන අධික ගුරුත්ව ක්ශේත්‍රය නිසා මේ කලු කුහර වල මධ්‍යය වෙන Event Horizon තුලට පැමිණෙන කිසිවකට ( අඩුගානේ ආලෝකයට වත් ) මෙයින් ගැලවිලා යන්න ලැබෙන්නෙ නෑ. මේ විදියට ආලෝකයද ඇතුලුව ඒ සියල්ලම උරාගන්න නිසා තමයි කලු කුහර විදියට මේවා සැලකෙන්නෙ. පොදුවේ මේ ආකාරයේ හැසිරීමක් දක්වන භ්‍රමණය නොවන කලු කුහරවලට කියනවා Schwarzschild black hole කියලා. නමුත් අපි කාලතරණය ගැන කතාකරද්දි අවධානය යොමු කරන්න ඕන භ්‍රමණය වන කලු කුහර හෙවත් Kerr Hole ගැනයි. 1963 දී Roy Kerr කියන ගණිතඥ්‍යයා විසින් සොයාගත් මෙම කලු කුහර විශේෂය සෑදෙන්නෙ පැරණි තාරකාවක් භ්‍රමණය වන නියුට්‍රෝන තරු වලල්ලක් තුලට කඩාවැටීමෙන්. ඉතින් මේක ටිකක් දුර්ලභ කලු කුහර විශේෂයක් කියලා සඳහන් කරන්න ඕන. නමුත් මේකේ විශේෂත්වය තමයි මේවල භ්‍රමණය නිසා Singularity කියන කලු කුහරයේ මධ්‍ය ලක්ෂය තුල සිදුවන ක්‍රියාවලිය නැවතීම. මේ Singularity කියන ස්ථානය ගැන කිව්වොත් Event Horizon තුලට ඇතුලුවෙලා කලු කුහරයෙන් ගැලවීගන්න බැරුව Singularity කරා ලඟාවන වස්තූන් ඉතාම කුඩා අංශූන් දක්වා ඛණ්ඩනය වන අතර තවදුරටත් අපි දන්නා කියන භෞතික විද්‍යා නියමයන් පවා මේවට වලංගු නොවෙන බවයි විද්‍යාඥයන්ගේ මතය. ඉතින් සාමාන්‍යයෙන් මම කලින් කියපු Schwarzschild black hole තුල සිදුවෙන මේ ක්‍රියාවලිය Kerr Hole තුල සිදුනොවීම නිසා එය විශ්වයෙන්
තවත් විශ්වයකට, තවත් කාලරාමුවකට දොරක් විදියට ක්‍රියාකරලා Black Hole එකක් තුලින් ඇතුලුවන දෑ සියල්ලම White Hole එකක් මගින් පිටකරනු ඇති කියලා විද්‍යාඥයන් අනුමාන කරනවා. ඒ අනුව මේ වගේ සංසිද්ධියකින් අපිට වෙනත් සමාන්තර විශ්වයකට හෝ අපගේ විශ්වයේම වෙනත් කාලරාමුවකට ගමන්කල හැකිවෙයි කියලා ඔවුන් විශ්වාස කරනවා. හැබැයි වැදගත්ම දේ තමයි මේ සියල්ලම සෛද්ධාන්තික කරුණුකාරණා පමණක් වීම. ඒ නිසා මේ විදියට කාලතරණයක් සිදුවීම බොහෝවිට අහම්බයක් පමණක් වෙන්න පුලුවන්, ඒ වගේම යන තැන ගැන පූර්ව නිගමනයක් නොමැති නිසා සහ යන කෙනෙක්ට නැවත තමන් ගිය ස්ථානය පිලිබද දැනුම් දීමට නොහැකිවන නිසා මේ ආකාරයට කාල තරණයක් උනත් නූනත් ඒ ගැන නියමාකාරයෙන් දැනගන්න කාටවත් බෑ. ඒවගේම මේ පිලිබඳ බොහෝ අධ්‍යයනයන් සිදුකරලා තිබෙන භෞතික විද්‍යාඥයෙක් උන Kip Thorne ගේ මතය නම් Kerr Hole නම් භ්‍රමණය වන කලු කුහරයක් කිසිදා පැවතිය නොහැකි බවයි. ඔහුගේ මතය අනුව කලු කුහරයක Singularity තුලට ලඟාවෙද්දිම ඇතුලු වන සියලු දෑ කොටස්වලට ක්ශය වී විනාශ වනු ඇති. Kip Thorne ගැන තව දෙයක් කිව්වොත් මෙයා තමයි Interstellar සිනමාපටයේ සියලුම භෞතික විද්‍යාත්මක කරුණු පිටුපස සිටි විද්‍යාඥයා. මෑතකදි අපි දැකපු සැබෑ කලු කුහරයේ ඡායාරූපයට ලබාගැනීමටත් පෙර ඊට බොහෝ සමාන ආකාරයෙන් Interstellar ගි Gargantua කලු කුහරයේ ස්වරූපය විද්‍යාත්මක ගණනය කිරීම් ආශ්‍රයෙන් නිර්මාණය කරනු ලැබුවෙ ඔහුයි. ඒ නිසා ඔහු මේ ගැන දක්වන මතය බැහැර කරන්න අමාරුයි. කොහොම උනත් කලු කුහරයක් හරහා කාලතරණය කරනවනම් ඉදිරියේදි වෙන්න පුලුවන් දේවල් ගැන කිසිම පූර්ව නිගමනයක් නැතිව තමයි ඒක කරන්න වෙන්නෙ. ඒ නිසා කාලතරණය කරන්න තියෙන අන්තිම option එක විදියට මේක පාවිච්චි කරනවනම් හොඳයි කියන්න ඕන.
Worm Hole 
ඊලඟට තියෙන්නෙ තවත් ජනප්‍රිය විද්‍යාත්මක සංකල්පයක් වෙන Worm Hole. මේක ඇත්තටම කාලතරණයටත් වඩා අභ්‍යවකාශ ගමන් ගැන කතාකරද්දි නැතුවම බැරි සංකල්පයක් කියන්න පුලුවන්. Einstein-Rosen Bridges විදියට හඳුන්වන මේවා මගින් ආලෝක වර්ෂ සියගණනක දුරක් උනත් ඉතා සුලු කාලයකින් තරණය කල හැකිවන නිසා කාලතරණයේ එක්තරා විදියට වඩාත් ප්‍රායෝගික අවස්ථාවක් විදියට සලකන්න පුලුවන්. අපි මේක ගැන සරලව විස්තර කලොත් මෙහෙමයි මේක වෙන්නෙ. අපි හිස් කඩදාසියක් අරගෙන ඒක කාල අවකාශය සමමිතිකව පැතිර පවතින විශ්වය විදියට ඒක සලකලා ඒකේ එකිනෙකට ටිකක් දුරින් තියෙන විදියට සලකුණු දෙකක් දාගන්නවා. ඊටපස්සෙ අපිට කියන්න පුලුවන් මේ සලකුණු දෙක අතර සැබෑ දුර ආලෝක වර්ෂ සීයක් කියලා. ඉතින් ආලෝකයේ වේගයෙන් ගමන් කරන්න පුලුවන් දියුණුම යානයකින් උනත් මේ දුර යන්න අවුරුදු සීයක් ගතවෙනවා. නමුත් දැන් මේ කතාකරන Wormholes තුලදි වෙන්නෙ මම කියපු කාලාවකාශ කඩදාසිය වක්‍රකරලා අර සලකුණු දෙක එකිනෙකට සමපාත පිහිටීමකට ගේන එක. ඊටපස්සෙ මේ සලකුණු දෙක එකිනෙක සමපාත උනාම අපිට පුලුවන් පැන්සලකින් ඒ දෙකම එකම මොහොතෙදි සිදුරු කරන්න. ඉතින් Wormhole එකක් තුලින් ගමන්කරද්දි වෙන්නෙ මෙන්න මේ දේ. අපි එක් ස්ථානයක ඉදන් ඊට ආලෝක වර්ෂ සියගානක දුරක් තිබෙන ස්ථානයක් වෙත එකම මොහොතෙදි ගමන්කරනවා. ඉතින් මේ දුර සාමාන්‍ය විදියට ගමන් කරනවට වඩා මේක කොයිතරම් පහසු ක්‍රමයක්ද කියලා තේරෙනවනෙ. අනික ආලෝක වර්ශ සීයක් දුර තරුවක් පොලවෙ ඉන්න අපිට පේන්නෙ ඊට වසර සියයකට පෙර දිස් උන ආකාරයට.ඒ කියන්නෙ මේ මොහොතෙ අපේ ඇස්වලට ලඟාවෙන්නෙ ඊට වසර සීයකට පෙර ඒ තරුවෙන් ලඟා උන ආලෝකය. ඒ නිසා එක්වරම Wormhole එකක් තුලින් ගමන් කරලා අපි ඒ තරුවට ලඟා උනොත් අපි නිකන් වසර සීයක් අනාගතයට ගියා වගේ තමයි අපිට පේන්නෙ. සමහරවිට අපි දැකපු දේවල් ඒ වෙද්දි එතන නැති වෙන්නත් පුලුවන්. හැබැයි ප්‍රශ්නයක් වෙන්නෙ මේවා ඇතිවෙන්න යම් Possibility එකක් තිබුනත් සාමාන්‍ය භෞතික විද්‍යා නියමයන්ට යම්තාක් දුරකට පටහැනි වීම නිසා මේවා ඉක්මනින් වියැකී යන්න පුලුවන් අස්ථායී දොරටු වෙනවා. ඒ නිසා අපි Wormhole එකකට ඇතුලු වෙනවානම් යලි එය තුලින්ම නැවත පැමිණීමේ බලාපොරොත්තුවක් කොහෙත්ම තියාගන්න බැ. ඒ හේතුවෙන් Wormhole එකක් තුලින් යම් දුර ස්ථානයකට ගමන් කරනවානම් යලි ඒමේ බලාපොරොත්තුවෙන් නෙමෙයි ඒක කරන්න ඕන. සමහරවිට ඉදිරි අනාගතයේදි ක්ෘත්‍රීමව Wormholes නිර්මාණය කිරීමේ තාක්ෂණයක් මිනිසා විසින් සොයාගන්නත් පුලුවන්. අන්න ඒ තරම් දියුණු මට්ටමකට පත් උනොත් නම් විශ්වය සිසාරා ගමන් කිරීමේ මිනිස් ආශාව පහසුවෙන්ම මුදුන්පත් කරගන්න පුලුවන් වේවි..
ඉතින් මේ ආකාරයට තමයි භෞතික විද්‍යාඥයන් කාලතරණයක් කරන්න පුලුවන් කියලා සෛද්ධන්තික කරුණු මත අනුමාන කරන්නෙ. අපිට සිනමාපටවල සහ නවකතාවල මේ ක්‍රම සහ ඊට පරිබාහිර ක්‍රමයන්ද දකින්න ලැබෙනවා. ඇතැම් අවස්ථාවලදි කාලතරණය කරන්නන් සමහ කාලයානයත් කාලය හරහා ගමන් කලත් සමහර සිනමාපට වලදි කාලයානය විසින් එයට ඇතුලු වූ පුද්ගලයින් පමණක් කාලය හරහා ගමන් කරවනු ලබනවා. තවත් අවස්ථාවලදි කාලයානය මගින් එයට ඇතුල් වන්නාට සාපේක්ෂව පිටත කාලය නවත්වනවා. ඒ අනුව කාලයානය තුල සිටින්නා එය තුල පැයක් ගතකර එලියට පැමිණියොත් ඔහු එන්නෙ පැයක අනාගත කාලයකටයි ( Primer චිත්‍රපටියෙ දකින්න ලැබෙන්නෙ මෙම ක්‍රමය) තවත් අවස්ථාවලදි කාල යන්ත්‍රය මගින් භෞතික ශරීරය ඒ ආකාරයෙන්ම තිබියදි විඥානය පමණක් තමන්ගේම අනාගත සිරුර වෙත සම්බන්ධ කරනවා. ඒ අනුව ඔහු තම අනාගත සිරුරෙන් දෑස් විවර කරද්දි දකින්න ලැබෙන්නෙ අනාගතයයි. හැබැයි මේ ආකාරයට වසර සිය ගාණක් ඉදිරියට කාලතරණය කලොත් නම් ගැටලුකාරී අවස්ථා මතුවෙන්න පුලුවන්. මොකද ඒ වෙද්දි තමන්ගේ සිරුර මොන ආකාරයෙන් පවතීද කියලා නිශ්චිත නිගමනයක් නැති නිසා. මේ විදියට තවත් කාලතරණ ආකාරයක් විදියට සලකන්න පුලුවන් අපි එකම ස්ථානයක සිටියදි යම් උපාංගයක් මගින් අපි අවට සියලුම දේවල කාලය ඉදිරියට හෝ ආපස්සට වේගවත්ව ගමන් කරදීමෙන් සහ අවශ්‍ය කාලයෙදි නැවැත්වීමෙන් කාලතරණය කිරීම. මේක දකින්න ලැබෙන්නෙ Harry Potter and the Prisoner of the Azkaban සිනමාපටයෙන්. ඉතින් මේ ආකාරයේ විවිධාකාර ක්‍රම විදි විද්‍යා ප්‍රබන්ධ සාහිත්‍යයෙ බහුලව හමුවෙනවා.
Predestination Paradox 
මම කතාකරන මුල්ම Paradox එක තමයි මේ. මේකෙන් කියන්නෙ අපි යම් අතීත සිදුවීමක් වෙනස්කිරීම හෝ නිවැරදිකිරීමේ පරමාර්ථයෙන් කාලය හරහා අතීතයට යන්න උත්සාහ කරනවනම් අපි එම කාලය හරහා ගමන්කිරීම නිසාම ඒ සිදුවීම වෙනසක් නොවී පෙර පරිදිම සිදුවෙන බවයි. අපි මේක සරලව උදාහරණයකින් කතාකලොත් අතීතයේ සිද්ධ උන යම් අනතුරක් නිසා පෙම්වතිය මියගිය පුද්ගලයෙක් කාල යානයක් නිර්මාණය කරලා අතීතයට යනවා තමන්ගේ පෙම්වතියව බේරගන්න. නමුත් අතීතයට ගියාට පස්සෙ තමයි මෙයාට තේරෙන්නෙ තමන් අතීතයට ගිය නිසයි තමන්ගේ පෙම්වතිය අර විදියට අනතුරකට ලක්වෙලා මියයන්නෙ කියලා. ඒ කියන්නෙ ඒ අනතුර නිසා තමන් අතීතය වෙනස් කරන්න පැමිණෙනවා වගේමයි තමන් අතීතයට ඒම හේතුවෙන් තමයි ඒ අනතුර ඇතිවෙන්නෙ. මේක එක්තරා විදියට චක්‍රයක් එහෙමත් නැත්නම් Loop එකක් විදියට සලකන්න පුලුවන්. මේකෙන් කිසිම ආකාරයකින් අතීතයෙ සිදුවීම් වෙනස්වීමක් වෙන්නෙ නෑ. සියල්ලම එකිනෙක හා බැඳී පවතින සිදුවීම් විදියට නියත ආකාරයකින් සිදුවෙනවා. අපි පහුගිය කාලේ සෑහෙන කතාබහ කරපු Dark කතාමාලාවෙ tag line එක උන Everything is Connected කියලා අදහස් කරන්නෙත් මේකම තමයි. ඉතින් ඒක බැලුවනම් මතක ඇතිනේ ඒකේ චරිත අහම්බෙන් මෙන් කාලතරණය කරත් ඒ කාලතරණයන් වලට පාර කපන්නෙත් අතීතයට සහ අනාගතයට කාලතරණය කර සිටින ඔවුන්ගේම ක්‍රියාවන් කියලා. එහෙනම් ඕක තමයි Predestination Paradox ගැන කියන්න තියෙන්නෙ. Bootstrap Paradox 
Ontological Paradox විදියටත් හඳුන්වන මේ විරුද්ධාභාශයෙන් කියන්නෙ යම් වස්තුවක්, පුද්ගලයෙක් හෝ තොරතුරක් කාලය හරහා යැවීම මගින් එයට නිශ්චිත මූලාරම්භයක් නොමැති ආකාරයේ නොනවතින කාල වක්‍රයක් නිර්මාණය වීම ගැනයි. අපි උදාහරණයකට ගනිමු යම් කෙනෙක් විලියම් ශේක්ස්පියර් ගේ මැක්බත් පිටපත 22 වෙනි ශතවර්ශයෙදි කියවලා ඒක ගැන පැහැදිලා කාලය හරහා ශේක්ස්පියර් ජීවත් උන කාලවකවානුවට ගිහින් ඔහුට මැක්බත් ගැන කියලා ප්‍රශංසා කරනවා. හැබැයි වැඩේ කියන්නෙ මේ වෙද්දි ශේක්ස්පියර් මැක්බත් ලියන්න තියා හිතලවත් නෑ. ඔන්න මේ කාලයාත්‍රිකයගෙ අදහස නිසාම ශේක්ස්පියර් විසින් මැක්බත් ලියනවා. දැන් බලන්නකො මෙතනදි මැක්බත් එකට නියමාකාරයෙ ආරම්භයක් නැතුව infinite loop එකක් හැදෙන ආකාරය. ශේක්ස්පියර් Grandfather Paradox 
මේක තමයි මං හිතන්නෙ ජනප්‍රියම සහ ගොඩක් දෙනෙක් අහලා තියෙන Paradox එක. අනිත් දෙකට සාපේක්ෂව මේක ටිකක් සරලයි. නමේ හැටියටම උදාහරණයක් ගත්තොත් ඔබ යම්කිසි හේතුවක් නිසා ඔබේම මීමුත්තෙක් ව මරණයට පත්කරන්න කාලය හරහා ගමන් කරනවා. මේකට හේතුව සමහරවිට මීමුත්තා නිසා යම් දරුණු විනාශයක් සිදුවෙලා ඔබ එය සිදුවන්නට පෙරාතුව මීමුත්තව විනාශ කිරීමට උත්සාහ කිරීම වෙන්න පුලුවන්. සමහරවිට ලෝකයෙ වැඩි යහපත උදෙසා මේ මරණයට පත් කරන්න යන්නෙ ඔබේ මුතුන්මිත්තෙක් කියලා ඔබ නොදැන ඉන්නවා වෙන්න පුලුවන්. කොහොම උනත් කාලය හරහා ගිහින් ඒ කෙනාව මරාදැමුවොත් මොකද වෙන්නෙ. එතනින් ඔහුගෙන් පසු පරම්පරාව බිහිවීම නැතුවෙලා යනවා. ඒ කියන්නෙ ඔබත් ඉපදෙන්න විදියක් නෑ. එතකොට කොහොමද ඔබ කාලය හරහා ගමන්කරලා මීමුත්තව මරලා දාන්නෙ. ඔන්න ඔතන ලොකු Paradox එකක් එහෙමත් නැත්නම් විරුද්ධාභාශයෙක් ඇතිවෙනවා. මේක තමයි සරලවම Grandfather Paradox කියන්නෙ. විද්‍යාඥයන්ට අනුව මේ Paradox එක නැතිකිරීමට සංසිද්ධීන් දෙකක් වෙන්න පුලුවන්. අපි ඒ ගැනත් බලමු. පලවෙනි එක තමයි, Time line protection hypothesis :- මේකෙදි වෙන්නෙ අපිට අපේ ආදි මුතුන්මිත්තව කිසිම ආකාරයකින් මැරීමට නොහැකිවීම. ඒ කියන්නෙ යම් විදියකින් හෝ වෙනත් විදියකින් ඔහුව ආරක්ෂා වෙනවා. ඔබ මොන දේ කරලා උත්සාහ කලත් ඔබට මීමුත්තව මරන්න බැරිවෙනවා. ඒකෙන් පුලුවන් Timeline එකේ ඇතිවෙන්න ගිය අවුල ලිහාගන්න. Multiple universes hypothesis:- මේකෙදි වෙන්නෙ ඔබ සාර්ථකව මීමුත්තව ඝාතනය කිරීම සිදුකරනවා. නමුත් ඉන්පසුව යලිත් වර්තමානයට පැමිණෙද්දි ඔබ එන්නෙ කලින් ගියපු Timeline එකට නෙමෙයි. වෙනස්ම අලුතින්ම නිර්මාණය උන Timeline එකකට. ඔබ කාලතරණය කල මොහොත දක්වා සියලු දේම මැකිලා ගිය අලුත් Alternate Timeline එකකට හෝ Parallel universe එකකට ඔබට ඇතුලුවෙන්න හැකියාව තියෙනවා.
මේක මිනිස්සු අතරෙ පැතිරිලා ගිහින් වැඩේ කෙලවෙන්න කලින් කාලරාමුව විසින්ම අපිව අනිත් මිනිස්සුන්ට බලපෑම් කල නොහැකි තත්ත්වයකට පත්කරනවා. මේක සමහරවිට අපි අනපේක්ෂිත අනතුරකින් මියයාම හෝ පොලීසියෙන් අල්ලන් ගිහින් එලියට එන්න බැරි වෙන්න පිස්සන් කොටුවකට දැමීමෙන් වෙන්න පුලුවන්. අවසානයදි අර අනාගත බලපෑමෙන් මිදිලා පුරුදු විදියටම කාලරාමුව ගලාගෙන යනවා. ( සමහරවිට ඔය අත්ලාන්තිස් නගරය සම්පූර්ණයෙන්ම අතුරුදහන් වීම කියන්නෙත් මේ වගේ දෙයක් වෙන්න බැරිකමක් නෑ. අනාගතයෙන් ආපු පිරිසක් විසින් ගොඩනගපු නගරයක් ලෝකයට ඒකෙන් බලපෑමක් වෙන්න කලින් එක් දිනක් තුලදි සම්පූර්ණයෙන්ම විනාශ උනා. මම මේ අදහස ගත්තේ දමිත නිපුනජිත් මහත්තයගෙ විස්මිත සිහින දකින්නා පොතේ කතාවකින්. ඒ ගැන එතුමට ස්තූතිවන්ත වෙන්න ඕන )PRG…
Super
I appreciate your wordpress design, wherever did you obtain it from?